Top 5 tips voor afstandsonderwijs

Posted 14 April 2020 by Erica Schiller & Koen Stulens

Richard Snow

1. Wees geduldig

De belangrijkste tip van Snow voor leraren die starten met online lesgeven is: geduld hebben. Je merkt het vanzelf als dingen niet werken in een online omgeving. Lesgeven in een virtuele omgeving vraagt andere vaardigheden en leerlingen reageren ook anders. Zijn advies: “Probeer niet te hard te zijn voor jezelf, het kost tijd om te wennen. Accepteer dat niet alles meteen goed gaat op de eerste dag."

Cathy: “Het zijn niet de beste lessen die ik ooit heb gegeven, maar het is beter dan niets. Ik geef nu online les aan drie klassen. Hiervoor gebruik ik een computer met groot scherm, waarop leerlingen uitleg en berekeningen kunnen zien, en een laptop waar de leerlingen en ik contact hebben. Ik leg de leerstof uit met een presentatie. Met de software van TI wordt mijn scherm één groot rekenscherm, daar laat ik bijvoorbeeld meetkunde zien. Het is fijn dat ik uit verschillende pakketten materiaal kan plakken in de rekenapplicatie. Zo kan ik makkelijk laten zien hoe ze iets moet uitrekenen.”


2. Bouw verder op de bestaande relatie en het leren komt vanzelf

Een voordeel dat leraren hebben bij de overgang van een klassituatie naar een online omgeving is dat de basis van de relaties er al is. Je bent een groot deel van het schooljaar met deze leerlingen in contact geweest. Praat online niet alleen tegen de kinderen, maar breng gesprekken op gang zoals je dat ook in de klas doet. Houd het interactief en leuk.

3. Structuur geeft houvast

Elke leerling doet mee vanuit de eigen geïsoleerde omgeving, maar ze hebben wel behoefte aan sociale interactie. Het is belangrijk om het onderlinge gesprek mogelijk te maken en om een manier te vinden om direct te reageren op vragen van leerlingen, dan voelen ze zich meer verbonden. “Hoe je de communicatie ook inricht, – via e-mail, chat, een app of bijvoorbeeld een virtueel spreekuur – maak duidelijke afspraken en houd je aan de afgesproken tijden. Dat zorgt ervoor dat leerlingen zich minder angstig en meer betrokken voelen. Geef in de chat niet direct het antwoord, maar stel zelf meer vragen zodat de rest van de klas ook mee gaat doen. Gebruik vraagtechnieken en vraag feedback van leerlingen, dat vergroot de betrokkenheid.”

Cathy: “Ik probeer zoveel mogelijk interactiviteit in de lessen te brengen en motiveer leerlingen om samen te werken. Normaal bereiden ze in groepjes een hoofdstuk voor dat ze dan presenteren. Nu mogen ze dat met filmpjes doen, waarbij ze zichzelf filmen en dit dan op de server plaatsen. Ik presenteer elke les een filmpje en bespreek de inhoud.”


Peter: “Ik merk dat het ook belangrijk is om contact te houden met collega’s in deze periode. Een keer per week overleg ik met mijn wiskundecollega’s en beginnen we als eerste punt met het benoemen van good practices voor het afstandsonderwijs. Op die manier maken we er het beste van!”


4. Laat ze je horen lachen!

Snow kreeg een belangrijke les toen hij de leerlingen bezocht die hij op afstand lesgaf. Die leerlingen woonden op zeer afgelegen plekken - alleen per vliegtuig bereikbaar. "In het echt ben je veel minder gemeen dan online," zei een leerling. Hij denkt dat hij te veel focuste op het overbrengen van de leerstof en besloot om meer humor te gaan gebruiken in de online communicatie. “Gebruik je gevoel voor humor om contact te leggen. Begroet ze persoonlijk als ze inloggen en maak een grapje. Zo staan ze veel meer open om mee te doen en de les te volgen,” legt hij uit. “Maar gebruik geen sarcasme. De hersenen van tieners zijn nog in ontwikkeling. Misschien lachen ze wel, maar ze begrijpen de nuances van sarcasme niet zoals volwassenen dat doen."


Ludovic: “Mijn leerlingen vinden het erg leuk om weer in contact te zijn met elkaar. Ik laat ze dus aan het begin van de les rustig een paar minuten kletsen, we moeten toch altijd even wachten tot iedereen online is. Toen we elkaar na een week voor het eerst online ontmoetten zei een leerling, ‘Wow meneer, dit is echt supergaaf, dit moeten we vaker doen.’


Cathy: “‘Mevrouw, ik ben erg blij met wat u allemaal voor ons doet,’ schreef een leerling in de chat. Dat is leuk om te horen en ik vind het zelf ook fijn om op deze manier toch les te geven. Leerlingen zijn van mij gewend dat ik steeds drukker ga gebaren als ik enthousiast word, dat kunnen ze nu dus gewoon in beeld zien. Ik vind het fijn als ik leerlingen zie knikken als ze de uitleg begrijpen. Twee leerlingen hebben hun geluid aan en kunnen vragen stellen die er via de chat komen.”

5. Omarm nieuwe kansen

Dit is een kans voor jou om te leren hoe je nieuwe tools kunt inzetten. Misschien kun je ze later, als de lessen weer op school worden gegeven, ook gebruiken. Wie weet? Misschien maakt het je zelfs een betere leraar en ga je kansen zien om het lesgeven te verbeteren. Ook voor klassikaal lesgeven is het goed toepassen van technologie belangrijk!

Ludovic: “Met de TI-Nspire CX-software kun je lesbrieven maken en die in een gezamenlijke drive delen. Zo kun je activiteiten doen met statistiek of grafieken. Houd bijvoorbeeld een enquête onder de leerlingen en plaats de gegevens in een gedeeld tns-bestand. Dan kan iedereen daar mee aan de slag en heb je de indruk dat je contact hebt met elkaar. Of doe een experiment voor de camera, bijvoorbeeld met de CBR2 (afstandssensor) en deel de gegevens. Leerlingen kunnen dan daarmee een formule opstellen bij een rechte lijn, een parabool of bij een exponentiële grafiek. Zo betrek je de leerlingen bij de lessen, en dat is juist nu extra hard nodig!”